Door Edwin Gitsels / Biografiebureau Dit is je leven - 03-05-18

“Het leven is een zaak van keuzes maken, en elke keuze die je maakt, maakt jou.” Aldus John C. Maxwell, auteur van bestsellers over leiderschap. We maken de hele dag door keuzes: hoe laat sta je op? Ga je wel of niet sporten? Wat trek je aan vandaag? Wat neem je als ontbijt etc etc. Waar ik het hier over wil hebben zijn de grote levenskeuzes: ontslag nemen en voor jezelf beginnen. Trouwen. Een huis kopen. Scheiden. Stoppen met de pil. Emigreren. Grote investeringen doen. Keuzes waar je soms weken van wakker kunt liggen. En waarvan de gevolgen de loop van je leven sterk kunnen beïnvloeden. Hier volgen 4 technieken die je helpen bij grote levenskeuzes.

1/ Maak een lijst met voor- en nadelen. Maar niet zomaar…

Als je bewijsmateriaal verzamelt voor wat de voor- en nadelen zijn, heb je een duidelijker overzicht van wat de gevolgen kunnen zijn van je keuze. Ja, dûh, denk je nu, dat kan ik zelf ook wel bedenken. Lees toch even verder, want zomaar die lijst maken is niet genoeg, daar komt meer bij kijken.
Zet er ook bij welk gewicht je aan elk voor- of nadeel toekent. Is het salaris van die nieuwe baan belangrijker dan de secundaire voorwaarden? Of de vrijheid van handelen die je hebt? Of de reistijd? Geef punten aan elk aspect op je lijst.

De drie belangrijkste gebieden waarop je de criteria voor je keuzes toetst zijn:
A/ welk doelen wil je bereiken
B/ wat zijn je principes, je kernwaarden
C/ wat zegt je intuïtie, je gevoel?

A/ is fundamenteel. We zijn sterren in kortetermijndenken. Bijvoorbeeld als verhuizen betekent dat je dit jaar niet op vakantie kunt: dan maar even niet. Maar wat als de hypotheekrente laag staat en je wilt ooit minder gaan werken? Wat als je over een paar jaar kinderen wil maar kamers tekort komt?  Kortom: zaken die op lange termijn pas spelen. Bedenk wat je keuzes op lange termijn voor je doelen betekenen.

Als je een keuze maakt zonder rekening te houden met de dingen waar je echt in gelooft (B) is de kans groot dat je daar later spijt van krijgt. Omdat je er niet duurzaam gelukkig van wordt. En vergeet ook niet in je afwegingen mee te nemen wat de gevolgen voor alle betrokkenen zijn! Dat wil niet zeggen dat je dat moet laten overheersen. Uiteindelijk is het jouw leven. Maar neem het wel in overweging om te voorkomen dat je onverhoeds besprongen wordt door schuldgevoelens.

Intuïtie of angst?

Je intuïtie volgen (C) is lastig, want hoe weet je of het je innerlijke kompas is of angst? Angst is een van de grootste obstakels op de weg naar het ontwikkelen van en vertrouwen op je intuïtie. Bij elke beslissing die we nemen voorspellen we de toekomst. We houden rekening met wat we denken dat er gaat gebeuren. Niks mis mee, zou je denken. Maar het probleem is dat wij heel slecht zijn in voorspellen. Mensen hebben een sterke neiging om de gevolgen van hun beslissingen te overdrijven. We denken dat rijkdom ons gelukkig zal maken. Of dat gehandicapt raken ons leven zal verwoesten. In de praktijk blijkt dat in beide gevallen mee te vallen. Dus luister goed naar je gevoel, maar laat het niet allesbepalend zijn.

Het beste is een evenwicht tussen feiten en cijfers enerzijds en je gevoelens en emoties anderzijds. Een andere valkuil is dat we vaak geneigd zijn om de feiten en cijfers die ons gevoel gelijk geven, voorrang te geven. Het is soms pijnlijk en het vraagt om zelfdiscipline, maar verzamel ook gegevens die de beslissing onderbouwen die tegenovergesteld is aan wat je gevoel je ingeeft. Pas dan bereik je een evenwichtig besluit.

4 technieken die je helpen bij grote levenskeuzes

Welk levenspad sla je in?

2/ Schakel hulptroepen in

Het helpt enorm als je eerlijk tegen jezelf bent en toegeeft dat je niet alles weet. Zoek input en advies bij alle deelgebieden van je keuze die buiten je kennisveld liggen. Ga op zoek naar mensen die een vergelijkbare beslissing hebben genomen in het verleden. En dan liefst natuurlijk mensen die je kent en vertrouwt, aan wiens oordeel je waarde toekent. Vertel ze waar je mee worstelt en vraag om advies, niet om bevestiging. Je hebt niets aan mensen om je heen die alleen maar zeggen wat je wilt horen. Probeer een zo gevarieerd mogelijke meedenktank te formeren, bestaande uit mensen van wie je zeker weet dat ze het beste met je voor hebben.

Wees je er wel van bewust dat jij en niemand anders de uiteindelijke keuze maakt. Dat is best tricky, want we denken vaak dat we onafhankelijk denkende individuen zijn die zich niet laten beïnvloeden wat anderen vinden en willen. Maar in werkelijkheid is niemand immuun voor sociale druk. Zo zitten we als groepsdier nu eenmaal in elkaar. Is ook niet erg, zolang je je er maar bewust van bent.
Overigens is het bij minder ingrijpende keuzes als ‘welke televisie of laptop zal ik kopen?’ eveneens aan te raden om een betrouwbare bron te interviewen die onlangs een vergelijkbare aanschaf heeft gedaan, in plaats van tot in den treure websites en winkels af te struinen. Als hij/zij er blij mee is, ben jij dat vast ook!

3/ Stel jezelf deze vier vragen

Neem een keuze in gedachten, bijvoorbeeld: ja, ik koop dat hoekhuis aan het Fundaplein. En stel jezelf dan de volgende vier vragen:

1: wat zijn de meest waarschijnlijke gevolgen van deze keuze?
2: maar ook: wat zijn de minst waarschijnlijke gevolgen van deze keuze?
3: wat zijn de meest waarschijnlijke gevolgen van als ik het toch niet doe?
4: wat gebeurt er als ik het tegenovergestelde doe? (in dit voorbeeld: de rest van mijn leven in mijn huidige huurflat blijven wonen).

Je zult zien: dat helpt.

4/ Hanteer de Vijf Waaroms van Sakichi Toyoda.

Sakichi wie? Sakichi Toyoda, de oprichter van Toyota. (Wat zijn er toch veel filosofen onder legendarische autobouwers. Henry Ford en Elon Musk kunnen er bijvoorbeeld ook wat van!)  Hij bedacht de Vijf Waaroms, waarbij als er iets fout ging je vijf keer ‘waarom?’ moest vragen en dan kwam je bij de ware oorzaak uit.

Een voorbeeld:
Waarom (1) heb je je deadline niet gehaald?

Omdat ik een uur later ben begonnen dan ik gepland had.

Waarom (2)?

Omdat ik eerst 5 kilometer ben gaan hardlopen.

Waarom (3)?

Omdat ik pas twee keer had gesport deze week.

Waarom (4)?

Omdat ik tijd tekort kwam

Waarom (5)?

Omdat veel dingen die ik inplan meer tijd blijken te kosten dan ik dacht.

Met andere woorden: je hebt je deadline niet gehaald omdat je onderschat hoeveel tijd dingen kosten. Je zult dus ruimer moeten plannen.

Het werkt ook met grote beslissingen:
Waarom wil je voor jezelf beginnen (1)?

Omdat ik meer vrijheid wil.

Waarom (2)?

Omdat ik zelf wil kunnen bepalen wanneer ik werk en waaraan.

Waarom (3)?

Omdat ik er steeds meer moeite mee heb als anderen voor mij bepalen wat ik moet doen en wanneer.

Waarom (4)?

Omdat ik tijd veel belangrijker ben gaan vinden dan geld.

Waarom (5)?

Omdat de gemiddelde leeftijd waarop mensen die ik ken overlijden steeds dichter bij mijn eigen leeftijd komt.

Voilà! Je wilt voor jezelf beginnen omdat je levensverwachting afneemt. Als je dat weet, kun je vervolgens een afweging maken of je dat voldoende cq de juiste reden vindt.

 

4 technieken voor het maken van grote levenskeuzes

Tot slot nog drie overwegingen

1/ Uit onderzoek blijkt dat snelle beslissers, zelfs bij gebrekkige informatie, vaker tevreden zijn over hun keuzes dan mensen die uitgebreid research doen en zorgvuldig hun opties afwegen.

2/ En als het uiteindelijk toch mis gaat, maar je hebt de volledige verantwoordelijkheid voor je keuze genomen, dan weet je dat je je best hebt gedaan en waardevolle informatie hebt opgedaan voor de volgende keuze.

3/ Een keuze waarbij je van een kilometer afstand ziet wat de beste optie is, noemen we een no-brainer. Een voorbeeld is: wel of niet mijn gratis e-book ‘Schrijf je levensverhaal in 8 stappen’ downloaden. Dan kan hier!

 

 

Wie is Edwin Gitsels

 

 

 

 

 

 

Door Edwin Gitsels / Biografiebureau Dit is je leven - 19/04/18

Er komen steeds meer onderzoeken naar buiten waaruit blijkt dat we teveel op ons bord hebben en tegen onze grenzen aan het aanlopen zijn. Burnout is zo ongeveer volksziekte nummer 1 geworden. Zeventien jaar geleden heb ik aan den lijve ondervonden: moeten maakt ziek. Ik deel daarom mijn ervaring. Omdat ik wil laten zien – hoe tegenstrijdig het ook klinkt – waarom je ‘moeten’ zoveel mogelijk uit je leven moet schrappen. 

Als mijn lieftallige echtgenote zegt: ‘Ik moet nog boodschappen doen’ of ‘Ik moet morgen werken’, reageer ik sinds jaar en dag onmiddellijk met: ‘Moeten? Moeten? Niks moet, alles mag.’ Ergens in de loop van de tijd is ‘Niks moet, alles mag’ komen te vervallen en zeg ik alleen nog maar ‘Moeten? Moeten?’ Die twee woorden maken overigens geen onderdeel uit van het gesprek, ze worden door ons beiden verder volkomen genegeerd. Het is gewoon geluid. Ik vraag bijvoorbeeld  ‘Hoe laat moet (!!!) je dan op je werk zijn?’ Het is niet eens mijn bewuste keuze om ‘Moeten? Moeten?’ te zeggen, het rolt er automatisch uit. Zoals wanneer je ‘Who you gonna call?’ hoort, zonder dat je er iets aan kan doen ‘Ghostbusters!’ roept. Het lijkt dus zinloos, onbelangrijk, misschien zelfs irritant.

MOETEN MAAKT ZIEK

Maar het is extreem waardevol! Omdat het de bevestiging is van een Belangrijke Levensles die ik daadwerkelijk heb geïntegreerd in mijn manier van leven. Die zonder dat ik erbij na hoef te denken onderdeel van mijn systeem, van mijn gedrag is geworden. De Belangrijke Levensles was: ‘Moeten maakt ziek.’ Het Nieuwe Gedrag is: ‘Wees alert op elk signaal dat teveel Moeten weer in je leven sluipt.’

Het is geen nieuws dat veel van ons automatisch gedrag, van onze gedachten en hoe we op gebeurtenissen reageren wordt bepaald door onze opvoeding en door alle invloeden waaraan we in onze jeugd hebben blootgestaan. Het heeft lang geduurd voordat ik het met terugwerkende kracht echt heb beseft – ik wist niet beter -, maar mijn ouders waren altijd aan het werk. Al-tijd. En dan bedoel ik werk in de brede zin van het woord: niet alleen betaalde arbeid, maar ook klussen, huishouden, administratie, kortom: nuttig bezig zijn.

Als mijn vader uit zijn werk kwam rond 6 uur, half 7, gingen we eten, en vervolgens ging hij een uurtje liggen pitten op de bank. Standaard om 8 uur maakte ik hem wakker met koffie (die ik zette) en dan ging hij aan de slag met zijn nooit-eindigende (overigens van extreem vakmanschap getuigende) kluswerkzaamheden aan ons huis.
Ook mijn moeder ging na de afwas even slapen, in de slaapkamer. Ook haar bracht ik om 8 uur koffie en ook zij ging dan aan het werk. Huishoudelijk werk, strijken bijvoorbeeld, of achter de naaimachine, of ze ging nog een paar uurtjes driftig op bandjes ingesproken verslagen van doktoren uit zitten typen: ze was in die tijd medisch dictafoniste en nam haar werk regelmatig mee naar huis.

Waarom je moeten uit je leven moet bannen

Met mijn ouders op mijn diploma-uitreiking in 1985

EEN BIJNA BURNOUT

Mijn ouders met een boek op de bank? Of lekker op een luie stoel in de achtertuin in de zon? In die jaren waren het mij onbekende beelden. Hun arbeidsethos grensde aan manie.

Het is dan ook niet verrassend dat ik in mijn eindexamenjaar een compleet studieschema had opgesteld dat al ver voordat mijn klasgenoten de boeken indoken begon. Dat ik vervolgens met twee negens, drie achten en twee zevens op mijn cijferlijst slaagde.

Evenmin is het raar dat ik eind 2003, op m’n 42e, een bijna-burnout kreeg. Ik had net weer een serie afleveringen van Wintertijd af, met werkweken van minstens 50 uur, en zou in het nieuwe jaar met presentatrice Nance een serie programma’s over het songfestival gaan maken. Maar ik was al bijna een jaar lang alleen maar moe, moe, moe. Ik stond al moe op. Het emmertje was vol en ik heb me ziek gemeld. De steun die ik toen vanuit mijn toenmalige werkgever IDTV kreeg was overigens geweldig, grote bossen bloemen, doe rustig aan, neem je tijd, etc.

Ik ben uiteindelijk een half jaar uit de running geweest en heb door gesprekken en door veel over de materie te lezen ingezien dat ik simpelweg nooit had geleerd me te ontspannen. Ik moest altijd van alles van mezelf, en alles wat ik deed moest nut hebben. Ook naast mijn werk. Moeten, moeten.

Ik weet niet meer waar ik het gelezen heb, maar één advies trof me recht in mijn hart: ban moeten uit je leven. Natuurlijk kan dat niet 100%, je moet bijvoorbeeld soms naar de wc, je moet je tanden poetsen, je moet belastingaangifte doen, etc. Maar er is zoveel dat we van onszelf moeten dat nergens voor nodig is. En als je daar alert op bent, kritisch op bent, dan kan er waarschijnlijk heel veel zó van je mentale (en van je digitale!) to-do lijst geschrapt worden.

NIETS MOET, ALLES MAG

Sindsdien gaat er bij mij een alarmbelletje af als ik het woordje ‘moeten’ hoor. Dat gaat vanzelf, daar hoef ik niets meer voor te doen. Door eens een keertje flink op je bek te gaan leer je die les wel.

Ik werk nog steeds 50 uur per week gemiddeld, maar door er anders naar te kijken is het geen moeten meer, maar willen. Ervan genieten. En durven kiezen voor activiteiten waar je blij van wordt, die je in flow brengen, waar je hart ligt. Dat vergt soms moed en het maakt je kwetsbaar. Maar het ogenschijnlijk ondoordringbare pantser van moeten, van presteren, van wel-eens-even-laten-zien-wat-je-allemaal-voor-elkaar-krijgt maakt je niet alleen net zo kwetsbaar, het maakt je ziek.

De eerste keer dat ik mijn vader eindelijk in een stoel zag zitten, zomaar midden op de dag, stil voor zich uit starend, was toen hij – pas 68 jaar oud – te horen had gekregen dat hij ongeneeslijk ziek was. Drie maanden later was hij dood. Eindelijk rust. Had hij maar wat vaker gedaan wat ik op een zomerse dag als vandaag wel een paar uurtjes ga doen: lekker in de zon zitten, ontspannen genieten.

Ik wil hiermee beslist niet zeggen dat actief zijn niet goed zou zijn, juist wel! Het gaat om de balans. Mijn burnoutje in 2003/2004 werd niet veroorzaakt doordat ik te hard werkte of doordat ik niet deed waar mijn hart lag: Wintertijd was – en is –  geweldig om te maken. Het lag aan mijn onvermogen me voldoende te ontspannen. Al doe je nog zulk leuk werk, al puilt je agenda uit van inspirerende bezigheden, afspraken en activiteiten: je moet ook.. eh… ik bedoel: de ruimte nemen om te spelen en ontspannen is ook belangrijk.

Moeten? Moeten? Niets moet, alles mag.

 

DOWNLOAD NU HET GRATIS E-BOOK ‘SCHRIJF JE LEVENSVERHAAL IN 8 STAPPEN’.  MOET JE LEZEN!! 😉

Gratis E-book Schrijf je levensverhaal in 8 stappen

 

Wie is Edwin Gitsels